متاورس برای انسان جدید واژهی غیرعادی نیست. زمانی که نیل استفنسون رمان علمی-تخیلی خود را به نام برخورد برف را در دههی نود میلادی مینوشت و آینده را به شکل ویرانشهری ترسیم میکرد که بشر از خرابی دنیای واقعی به دنیای مجازی پناه میبرد، فکرش را هم نمیکرد که انسان قرن ۲۱ عملا چنین تصویری را درک کند. متاورس شبکهای است از جهانهای مجازی که در آن افراد به عنوان آواتار ، یک زندگی غیرمادی را تجربه میکنند. این تعریف واقعگرایانهترین توصیفی است که میتوان برای مجازیترین پدیدهی تکنولوژی آورد.
جایگاه مد در متاورس
حالا سوال پیش میآید که مد در این دنیای کاملا دیجیتال چه نقشی را ایفا خواهد کرد؟ از هر کاربر که به شکل یک آواتار در متاورس حضور خواهد داشت، لازم است که هر فرد یک شخصیت را پرورش دهد و به طور مفهومی به خلق هویت بپردازد. عناصر اصلی متاورس را بعد ویژوال آن تشکیل میدهد و بنابراین برای تربیت یک شخصیت نیاز به یک رویکرد زیباییشناسانه داریم. در همین راستا است که فشن وارد میشود تا به کاربران متاورس کمک کند تا از این طریق هویت خود را شکل دهند. درست شبیه به اتفاقاتی که در دنیای حقیقی رخ میدهد، با این تفاوت که در متاورس همه چیز دیجیتال خواهد بود.
علاوه بر این، چیزی که حضور مد را در متاورس به یک توفیق اجباری تبدیل میکند، جذابیتی است که پیشبینیها از آیندهی این صنعت به وجود آوردهاند. مانند زمانی که بانک سرمایهگذاری مورگان استنلی اعلام کرد: «پیشبینی میشود تقاضای دیجیتال برای برندهای لوکس فشن تا سال ۲۰۳۰ به ۵۰ میلیارد دلار برسد». این گفتهها در نهایت باعث شده تا تحولات دیجیتال شتاب بیشتری بگیرد و متاورس به جدیدترین چالش برندها تبدیل شود.
در این مقاله خواهیم دید که برندهای فشن برای حضور خود در این بازار تا چه اندازه پیشرفت کردهاند و چه راهبردهایی را به کار بستهاند.
راهاندازی ایونت
متاورس صنعت مد، این امکان را میدهد تا در فضای دیجیتال ایونتهای متنوعی برگزار کنند. آنها میتوانند از طریق شوی مد دیجیتال، تور مجازی و هر تجربه جذاب دیگری در دنیای تکنولوژی خود را به نمایش بگذارند. بهترین راه برای ورود به متاورس ویدیوگیمز میباشد. ویدیو گیمز پلتفرمهایی را در اختیار برندها قرار میدهند که پر از مخاطبان جوانی هستند که مدتهاست با دنیای مجازی آشنا شدهاند و اکنون به دنبال تجربیات بصری بیشتری هستند.
برندهای مد تا کنون همکاریهای مختلفی با ویدیوگیمز محبوب داشتهاند. به عنوان مثال گوچی در یکی از اولین تلاشهای خود برای ورود به متاورس با Roblox همکاری کرد و مشتریان خود را دعوت کرد تا از باغ مجازی گوچی در این پلتفرم بازدید کنند. یا بالنسیاگا که با طراحی اسکینهای منحصر به فرد برای بازی Fortnite و تبلیغ آن روی بیلبوردهای سه بعدی ارتباط خود را با نسل جوان از قبل هم تنگاتنگتر کرد.
یکی از اخباری که برای طرفداران فشن تکنولوژی جالب بود، هفتهی مد متاورس یا MVFW بود. این اتفاق هیجانانگیز مجموعهای از ایونتهای مجازی را با همکاری تعدادی از برندها ترتیب داد. نامهایی مانند اترو، دولچه و گابانا و الی ساب از جمله نامهایی هستند که هنگام شنیدن شایعات فرصت را به چالش کشیدند و با حضور خود در MVFW در متاورس جایگاه قویتری را برای خود ایجاد کردند.
برندها با استفاده از ایونت راهاندازی در متاورس قادر خواهند بود جایگاه خود را به عنوان پیشوایان تکنولوژی در عرصه مد تثبیت کنند. همچنین، میتوانند از این طریق مشتریان مجازی را به سوی فروشگاههای دیجیتال و خرید محصولات فیزیکی هدایت کنند.
هیجان NFT
اگر ویدیو گیمها و دیگر پلتفرمها را در ورود به متاورس در نظر بگیریم، توکنهای غیرقابل تعویض یا NFTها به عنوان یکی از انواع داراییهای دیجیتال برای خودنمایی برندهای مد جایگاه ویژهای دارند. در واقع NFTها، توکنهایی هستند که به هنرمندان اختصاص دارند و از ویژگی اصلی منحصربهفرد بودن برخوردارند. این به این معنا است که هر NFT ای که در یکی از پلتفرمهای متاورس ایجاد شده، قابل معامله یا تعویض با هیچ توکن دیگری نیست و دارای ویژگیهای منحصر بهفردی است. ویژگی اصلی NFT این است که قابلیت کپیبرداری ندارد و این به این ترتیب حق انحصار را برای صاحب خود فراهم میآورد.
هر محصول دیجیتال میتواند یک NFT قابل فروش را به دنبال داشته باشد که مفهوم خلق در دسترس خالقان دنیای مد را دیجیتالی میکند. شرکتهای مد میتوانند با ایجاد نمونههای دیجیتال محصولات، ارزش دیجیتال برند خود را افزایش دهند. خالقان مد بدون هیچ محدودیت موادی و دیگر دردسرهای تولید میتوانند طراحیهای خلاقانهتر خود را در متاورس به نمایش بگذارند.
هر یک از برندها، از زمان معرفی NFT به عنوان یک سرمایه تازه، از روش های مختلفی برای بهرهمندی از آن استفاده کردهاند. یکی از نمونههای موفق این استراتژی، برند Dolce & Gabbana بود. این برند ایتالیایی که از روز اول اشتیاق خود را نسبت به متاورس نشان داد، برای برنامهی جدید خود با UNXD که اولین مجموعهدارای NFTهای لوکس (هم فیزیکی و هم دیجیتال) است، قرارداد بست.
نتیجهی این همکاری به بستههای NFT تبدیل شد که مشتری با خرید آن هم کالای فیزیکی، هم نمونهی دیجیتال آن و هم یک دعوتنامه برای رویداد بعدی برند را دریافت میکند. خریداران NFT برند Dolce & Gabbana بعد از خرید به عضویت اجتماع #DGFamily NFT میپیوندند و این روش به دست آوردن برند ارزش تجاری را هم در دنیای لوکس حقیقی و هم مجازی موفق ساخت. این ارتباط باعث تشویق وفاداری به برند میشود و ذهنیت لوکس را تقویت میکند.
پرداخت با ارز دیجیتال
یکی دیگر از واژههایی که در متاورس به طور گسترده مورد بحث قرار گرفته، فناوری بلاکچین است. این فناوری، با امنیت بالا و پیشرفت در زمینه فناوری اطلاعات، میتواند ابزار قدرتمندی برای برندهای مد فراهم کند. اما این امکان فقط زمانی ممکن است که برندها از پرداخت با ارز دیجیتال در درگاههای پرداخت خود استفاده کنند.
سیستمهای ردیابی و پیگردی فناوری بلاکچین میتوانند از تقلب در محصولات جلوگیری کرده و با مدیریت داده و زنجیره تأمین، به برندها در کاهش هزینههای عملیاتی خردهفروشی کمک کنند. برای مثال، کنسرسیوم بلاکچین Aura که در سال ۲۰۲۱ شروع به فعالیت کرد، خدماتی ارائه میدهد که شامل راهحلهای بلاکچینی، تاریخچه محصول و احراز هویت محصولات میشود. برندهایی مانند Prada، Louis Vuitton و Cartier نیز از شرکای این سازمان هستند.
اگر متاورس چالشهای زیادی برای صنعت مد دارد، اما همچنان به برندها فرصتهای محدودی ارائه میدهد. با این حال، جذابیت این دنیا برای مخاطبان و تازگی تجربه کاملا مجازی، کافی است تا برندها را به چالش بکشد. با استفاده از استراتژیهای نامبرده و خلاقیت، برندها میتوانند داستان خود را در متاورس برای مشتریان به نمایش بگذارند.
بدیهی است که جهان متاورس هنوز به پختگی کامل خود نرسیده است. حتی اگر توانسته از یک خیالبافی در دههی نود عبور کند و به یک حقیقت قرن بیستویک تبدیل شود، هنوز هم به آیندهای نامعلوم تعلق دارد. سوالهایی که جواب مشخصی ندارند. آیا متاورس برای صنعت مد یک تکامل خواهد بود؟ آیا در آینده شاهد پلتفرمهایی خواهیم بود که تماماً و اختصاصی، به فشن میپردازند؟ منفعتهای متاورس تا حدی هست که بتوان از آسیبهای آن چشمپوشی کرد؟