بدن به‌طور طبیعی به مقدار قابل توجهی آهن نیاز دارد. در صورتی که میزان مورد نیاز بدن به آهن از طریق مواد غذایی تأمین نشود، تجویز مکمل آهن یا فروس سولفات توسط پزشکان و متخصصین تغذیه پیشنهاد می‌شود. زیرا نادیده گرفتن کمبود آهن در بدن می‌تواند منجر به عوارض گوناگونی شود.
شناخت علائم کمبود آهن، انواع مکمل‌های آهن، مزایا و معایب استفاده از آن همراه با محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های مصرف می‌تواند به شما کمک کند تا از خطرات ممکن و بروز مشکلات مختلف در بدن جلوگیری کنید. به همین دلیل توصیه می‌شود که این بخش از مجله سلامتی را مطالعه کنید.
مکمل آهن چیست؟
مکمل آهن چیست؟
مکمل آهن، یک نوع مکمل تغذیه است که برای پر کردن نیاز بدن به آهن استفاده می‌شود. آهن یک عنصر معدنی اساسی است که برای تولید هموگلوبین در بدن ضروری است و نقش حمل اکسیژن در خون را ایفا می‌کند. همچنین، سلامت سلول‌های عصبی و سیستم ایمنی بستگی زیادی به سطح آهن دارند و کمبود آن می‌تواند به مشکلات مختلفی منجر شود.
بیشتر بخوانید : رژیم مزوبولیک، راهی آسان برای رسیدن به اندام ایده‌آل! چقدر با این رژیم آسنایی دارید ؟
معرفی انواع مکمل آهن
معرفی انواع مکمل آهن
پزشک بسته به نیاز فرد، یکی از انواع مختلف مکمل‌های آهن زیر را به او توصیه می‌کند:
– سولفات آهن
– فومارات آهن
– گلوکونات آهن
– سیترات آهن
– آهن آمینواسید کلات
هر یک از این مکمل‌های آهن شامل مقادیر مختلفی از آهن آلی، مواد معدنی و ویتامین‌هایی مانند ویتامین C هستند که به جذب آهن کمک می‌کنند و به عنوان بهترین گزینه‌های مکمل آهن برای درمان کم خونی شناخته می‌شوند.
تعریف انواع مکمل آهن
پس از مطالعه و بررسی‌های لازم، متخصصان تغذیه یا پزشکان یکی از اقسام قرص آهن را به شما توصیه می‌کنند تا با تنظیم سطح آهن در بدن شما، بدون تداخل یا عوارض دارویی، سلامتی شما را حفظ کنند.
قرص: قرص آهن از متداول‌ترین اشکال این مکمل است که اغلب دارای مقدار زیادی آهن سولفات، آهن فومارات و آهن گلوکونات می‌باشد. اکثراً قرص آهن محصولات محلی هم در این دسته قرار می‌گیرند.
کپسول: مکمل آهن در شکل کپسول نیز موجود است. هدف از طراحی این نوع مکمل آهن، مصرف آسان و دریافت مقدار قابل توجهی آهن است. بیشترین محصولات خارجی این دسته از نوع کپسول هستند.
مایعات: مکمل آهن مایع یا قطره و شربت آهن از دیگر منابع تأمین آهن هستند که به راحتی مصرف می‌شوند و برای کودکان مناسب هستند. این مکمل‌ها معمولاً دارای مقادیر مختلفی آهن سولفات یا آهن گلوکونات هستند.
پودر: برخی از مکمل‌های آهن به‌صورت پودر پروتئین آهن سولفات یا آهن گلوکونات طراحی می‌شوند که باید با غذا یا نوشیدنی مصرف شوند. اغلب ورزشکاران و بدنسازان از این نوع مکمل آهن استفاده می‌کنند.
بیشتر بخوانید : هپاتیت چیست و چه علائمی دارد؟ + درمان و راهکار های جلوگیری
علائم کمبود مکمل آهن در بدن
علائم کمبود مکمل آهن در بدن
نشانه‌های زیر به نقصان آهن در بدن اشاره دارند. اگر ۲ تا ۳ مورد از این نشانه‌ها را تجربه کردید، توصیه می‌شود با پزشک مشورت کنید تا کمبود آهن در بدن شما تأیید شود.
خستگی و کاهش انرژی: کاهش انرژی و خستگی غیرطبیعی یکی از نشانه‌های اولیه کمبود آهن است که به نام احساس خستگی و ضعف عمومی نیز شناخته می‌شود.
ضعف عضلانی: کاهش میزان آهن می‌تواند باعث ضعف عضلانی و کاهش توانایی فیزیکی شود. در این وضعیت، انجام فعالیت‌های روزمره ممکن است دشوار باشد و فرد احساس ضعف در عضلات خود کند.
تنگی نفس: نقص آهن می‌تواند باعث کاهش تولید هموگلوبین در خون شود که یکی از نشانه‌های رایج آن تنگی نفس و ضعف تنفسی است.
سردرد و سرگیجه: سردرد، سرگیجه یا حس سبکی سر از نشانه‌های معمولی کمبود آهن در بدن است که عموماً در برخی افراد دیده می‌شود.
پوست خشک یا ترک خورده: نقص آهن ممکن است باعث خشکی پوست، ترک‌های خونریز یا کاهش تسریع درمان زخم‌ها شود.
تغییر رنگ زبان: کاهش آهن می‌تواند باعث تغییر رنگ زبان (زرد رنگ یا رنگ‌پریدگی) شود.
ضعیف شدن ناخن‌ها: ناخن‌های شکننده و ضعیف با خطوط عمودی روی آنها نشانه‌های دیگری از کمبود آهن در بدن هستند که ممکن است در برخی افراد مشاهده شود.
عدم تمرکز و کاهش توانایی شناختی: کاهش توانایی تمرکز، حافظه و عملکرد شناختی از جمله نشانه‌های کمبود آهن در بدن است.
احساس سرمای بیش‌ازحد در انگشتان دست و پاها، ابتلا به بیماری‌های عفونی و علاقه به مصرف مواد غیرخوراکی مانند یخ یا خاک نیز ممکن است نشانه‌های کمبود آهن در بدن باشند.
مزایای مکمل آهن
استفاده از قرص آهن یا سایر اشکال آن به‌عنوان یک منبع آهن می‌تواند بهبود سلامتی و بهره‌وری بدن را به همراه داشته باشد. موارد زیر از مزایای مصرف مکمل آهن هستند:
جلوگیری و درمان کمبود آهن: کمبود آهن یکی از پراکنده‌ترین کمبودهای مواد غذایی در جهان است که مصرف مکمل آهن می‌تواند در درمان و جلوگیری از آن موثر باشد.
افزایش سطح هموگلوبین: مصرف مکمل آهن باعث افزایش سطح هموگلوبین و تعداد سلول‌های خون قرمز می‌شود. این باعث بهبود عملکرد بدن در انتقال اکسیژن به سلول‌ها می‌شود.
افزایش سطح انرژی: آهن نقش مهمی در تولید انرژی دارد. با افزایش مقدار آهن در بدن، سطح انرژی بالاتر می‌رود و احساس خستگی و ضعف کاهش می‌یابد.
حفظ سلامت عمومی: آهن در تقویت سیستم ایمنی، حفظ سلامت مغز، بهبود عملکرد شناختی، تولید هورمون‌ها و بهبود کیفیت پوست و مو نقش مهمی دارد.
افزایش کیفیت تأمین اکسیژن به عضلات: آهن در انتقال اکسیژن به عضلات نقش کلیدی دارد. کمبود آهن می‌تواند منجر به کاهش تحمل عضلات شود، بنابراین انجام فعالیت‌های ورزشی با کیفیت کاهش می‌یابد. مصرف مکمل آهن تحمل فیزیکی بدن را بهبود می‌بخشد.
مضارب مصرف زیاد قرص آهن
مضارب مصرف زیاد قرص آهن
همانند سایر داروها یا مکمل‌های غذایی، مصرف قرص آهن یا نمونه‌های دیگر آن ممکن است با اثرات جانبی مختلفی همراه باشد. در صورت تجربه این علائم، مناسب است با یک تغذیه‌شناس یا پزشک مشورت کنید. با این حال، برخی از این مضارب با شدت و مدت‌زمان کوتاه خطرناک نخواهد بود:
پدیدار شدن مشکلات گوارشی: مصرف مکمل آهن ممکن است باعث پدیده‌هایی مانند تهوع، استفراغ، درد معده، ناراحتی معده، اسهال یا یبوست شود. برخی افراد ممکن است به دلیل این مضارب نتوانند قرص آهن را تحمل کنند.
تغییر رنگ مدفوع: مصرف قرص آهن یا نمونه‌های مشابه ممکن است باعث تغییر رنگ مدفوع به سمت تیره‌تر یا سیاه شود. این مسئله در کل بی‌خطر و موقت است.
تداخل با جذب سایر عناصر معدنی: مصرف بیش‌ازحد مکمل آهن با جذب سایر عناصر معدنی مانند کلسیم، روی و مس در بدن تداخل دارد. بهتر است فاصله‌ای بین مصرف قرص آهن و مکمل‌های دیگر داشته باشید.
چه افرادی نباید قرص آهن بخورند؟
اشخاصی که در یکی از دسته‌های زیر قرار دارند، بهتر است از مصرف قرص آهن خودداری کنند یا قبل از آن با پزشک یا متخصصان تغذیه مشورت کنند:
افرادی که از داروهای ضد اسید معده استفاده می‌کنند، نمی‌توانند به‌طور همزمان از مکمل آهن استفاده کنند. زیرا علاوه بر کاهش جذب آهن در بدن، ممکن است با مشکلات گوارشی مواجه شوند.
مصرف مکمل آهن با مهارکننده‌های پمپ پروتون، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و کلسیم تداخل دارد. اگر دارو یا مکمل‌های مذکور را مصرف می‌کنید، بهتر است از مصرف مکمل آهن خودداری کنید.
اگر حساسیتی نسبت به مواد غذایی یا داروهای خاص دارید، بهتر است قبل از مصرف مکمل آهن، نظر پزشک خود را جویا شوید.
مصرف مکمل آهن برای کودکان بدون نسخه پزشک بسیار خطرناک است.
از مصرف مکمل آهن با الکل، تنباکو و مواد مخدر بپرهیزید.
اگر سوابق یا سابقه‌های مانند سوء مصرف الکل، انتقال خون، عفونت کلیه، بیماری کبد، آرتریت روماتوئید، آسم، کولیت یا مشکلات دیگر روده، زخم معده یا بیماری‌های مرتبط با آهن مانند هموکروماتوز، هموسیدروز و هموگلوبینوپاتی در دارید، قبل از مصرف قرص آهن باید با پزشک مشورت کنید.
بهترین مکمل آهن برای درمان کم‌خونی چیست؟
کم‌خونی یا آنمی به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن سطح هموگلوبین خون به طرز مشخصی کاهش می‌یابد. که در صورتی که درمان صورت نگیرد، منجر به بروز بیماری‌های مختلف و حتی مرگ می‌شود.
بعضی از مکمل‌های غذایی حاوی آهن به عنوان دارو یا مکمل آهن برای درمان کم‌خونی توصیه می‌شوند که باید با توجه به وضعیت بیمار و تشخیص پزشک مورد تجویز قرار گیرند:
سولفات آهن: سولفات آهن یکی از پرکاربردترین اشکال قرص‌های آهن است و ممکن است پس از مصرف، در برخی افراد با عوارض گوارشی مانند تهوع یا درد و سوزش معده همراه شود.
فروسمید: یکی از قدرتمندترین مکمل‌های آهن، که در صورت بروز عوارض گوارشی از سولفات آهن پس از مصرف توصیه می‌شود. فروسمید برای افرادی مناسب است که پس از مصرف مکمل آهن به عوارض گوارشی دچار می‌شوند.
گلوکونات آهن: گلوکونات آهن از گزینه‌های دیگری است که برای درمان کم‌خونی مناسب است و مصرف آن ممکن است با تعداد کمتری عوارض گوارشی همراه باشد.
سیترات آهن: از پرکاربردترین مکمل‌های آهن برای درمان کم‌خونی، که در مقایسه با ۲ مورد قبلی، عوارض گوارشی کمتری دارد.
مصرف هر نوع مکمل یا قرص آهن باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه صورت گیرد تا هیچ آسیبی به شخص وارد نشود.
توصیه می‌شود که مکمل آهن را همراه با مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند: پرتقال، لیموترش و تمشک مصرف کنید. زیرا ویتامین C به جذب بهتر آهن کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید : روش های رایج جوانسازی پوست همراه با کاربرد ها و مزایای آنها
نقش تغذیه در تأمین آهن بدن چیست؟
تغذیه مناسب ممکن است نقش حیاتی در تأمین آهن مورد نیاز بدن ایفا کند. مصرف مواد غذایی غنی از آهن به صورت طبیعی باعث افزایش سطح و میزان آهن در بدن می‌شود.
آهن در تغذیه به دو صورت آهن قابل جذب و غیرقابل جذب یافت می‌شود که نمونه اولی (آهن هم) بیشترین و بهترین میزان جذب آهن را در بدن ایجاد می‌کند؛ اما دسته دوم که با نام آهن غیر هم نیز شناخته می‌شود، دارای جذب بسیار ضعیفی است. گوشت قرمز بدون چربی نمونه‌ای از آهن هم است و لوبیا و کلم بروکلی در دسته‌بندی آهن غیر هم قرار دارند. هر فرد باید در طول روز از طریق تغذیه مقدار متفاوتی از آهن را مصرف کند که به سن وی مرتبط است.
کودکان تازه متولد تا ۳ سال: ۶ میلی‌گرم
کودکان ۴ تا ۶ سال: ۸ میلی‌گرم
کودکان ۷ تا ۱۰ سال: ۱۰ میلی‌گرم
پسران نوجوان و بزرگسالان: ۱۰ میلی‌گرم
دختران نوجوان و بزرگسالان: ۱۰ تا ۱۳ میلی‌گرم
زنان باردار: ۱۵ تا ۲۲ میلی‌گرم
زنان شیرده: ۱۵ میلی‌گرم
در صورت کم‌خونی، فقر آهن یا بیماری خاص، ورزشکاران و بدنسازان نیاز به مقادیر بیشتری از آهن از طریق تغذیه دارند.
پایان
استفاده از مکمل آهن در حفظ سلامت جسمی، ارتقاء عملکرد ذهنی و بهبود توانایی فردی بسیار حائز اهمیت است. با اتخاذ یک رژیم غذایی غنی از آهن، می‌توان احتیاج بدن به این عنصر مغذی را تامین کرد.
به‌عنوان نمونه: مصرف مواد غذایی مانند گوشت و محصولات دریایی، حبوبات، محصولات غلات و چندین دیگر، به عنوان منابع غنی از آهن تلقی می‌شود. بنابراین، استفاده از موادی مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، لوبیا، نخود، عدس، برنج قهوه‌ای، گندم، اسفناج، کلم بروکلی، آلبالو و انار می‌تواند بهبودی قابل توجه در سطح طبیعی آهن بدن داشته باشد.
در صورتی که فرد نتواند نیاز خود به آهن را از طریق رژیم غذایی تأمین کند، مصرف قرص آهن پیشنهاد می‌شود تا از وقوع خطرات مرتبط جلوگیری شود.
توجه! این مطلب تنها برای اطلاع رسانی منتشر شده است و هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال آن برعهده نداریم. برای اطمینان از استفاده صحیح، بهتر است با یک پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
منبع : دکترتو
