راهنمای سفر به کربلا و هزینه‌های مسافرت در اربعین
با نزدیک شدن به ماه محرم و اربعین، تعداد زیادی از مسلمانان به کربلا سفر می‌کنند، اگر شما هم می‌خواهید به کربلا سفر کنید پس راهنمای سفر کربلا را بخوانید تا اطلاعات ضروری در مورد شهر کربلا و عراق را بدانید و سفری راحت داشته باشید.
کربلا یکی از مهم‌ترین شهرهای زیارتی عراق و جهان است. مرقد امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) باعث شده‌اند که این شهر به قطب گردشگری مذهبی در جهان تبدیل شود. در طول سال، شیعیان و دوست‌داران اهل‌بیت برای زیارت به این شهر سفر می‌کنند و به خصوص در ماه صفر، به‌ویژه در روزهای تاسوعا، عاشورا و اربعین حسینی، تعداد زیادی زائر در این مکان حضور پیدا می‌کنند.
در این بخش اطلاعات ضروری در مورد وضعیت آب و هوایی، هزینه‌های سفر، حرم امام حسین و عباس، مزارهای کربلا، قبور پادشاهان و رجال سیاسی، اثار تاریخی کربلا، غذاهای سنتی کربلا و… را می‌خوانید.
وضعیت آب و هوایی عراق
وضعیت آب و هوایی عراق
آب و هوای کشور عراق به جز بخش شمالی آن صحرایی است. این کشور دارای زمستان‌های خنک و گاهی سرد و تابستان‌های خشک و گرم است. دمای هوا در فصل تابستان در بیشتر نقاط این کشور به ۴۰ درجه سانتی‌گراد و در بعضی از مناطق به ۴۸ درجه می‌رسد. دمای هوا در زمستان به ندرت به بالای ۲۱ درجه می‌رود و در شرایط سخت بین ۱۵ تا ۱۹ درجه و در شب‌ها بین ۲ تا ۵ درجه قرار می‌گیرد. مناطق کوهستانی شمال در زمستان دارای برف و باران هستند و گاهی هم رودخانه‌ها طغیان می‌کنند. به صورت معمول بارش در این کشور بسیار کم است. در بیشتر مناطق عراق، در سال کمتر از ۲۵۰ میلی‌متر باران می‌بارد. این بارش‌ها بیشتر در زمستان رخ می‌دهد. باران‌های تابستانی به جز در شمال به ندرت اتفاق می‌افتند.
| بیشتر بخوانید : وقایع مهمی که در روز و شب عاشورا اتفاق افتاد! |
بهترین زمان برای رزرو تور کربلا
از آن‌جایی که این شهر از شهرهای مقدس شیعیان است، در تمام طول سال زائران برای زیارت به آنجا می‌روند، اما در ایام مقدس و خاص مانند عاشورا و تاسوعا، اعیاد مانند عید قربان و حتی عید نوروز، شهر مملو از زائر می‌شود. در این ایام به‌علت بالا بودن قیمت هتل‌ها، قیمت تور کمی گران‌تر از ایام معمولی سال می‌شود. برای سفر به عتبات عالیات بهتر است به‌صورت کاروان به این کشور سفر کنید، چون هم از لحاظ هزینه به‌صرفه‌تر است و هم بیمه و امنیت شما در این کشور تأمین می‌شود. اگر قصد سفر به این کشور را دارید، در شهر خود اقدام به گرفتن ویزا کنید تا در مرز گرفتار کلاهبرداران نشوید.
اطلاعات ضروری
اختلاف ساعت با ایران: ۱/۵- ساعت
زبان رسمی: عربی و کردی
واحد پول: دینار عراق
کد کشور: ۹۶۴++
کد شهری: ۴۰
شماره تلفن‌های اضطراری:
پلیس: ۱۲۲۱۰۴
آمبولانس: ۱۲۲
آتش‌نشانی: ۱۲۲۱۱۵
جهت رانندگی: راست
فرودگاه بین‌المللی: ندارد
هزینه‌ها
هزینه هاستل‌ها (خوابگاه) و هتل‌ها
کشور عراق جزو کشورهای جهان سوم است و تا چند سال پیش وضعیت هتل‌ها و گردشگری آن اصلاً مناسب نبود. بعد از سقوط صدام ورود زائران شیعه و اغلب ایرانی، وضعیت هتل‌ها کمی بهتر از قبل شد. اگر قصد سفر به کربلا را دارید و می‌خواهید به‌صورت انفرادی به این سفر بروید، به شما توصیه می‌کنیم به‌هیچ وجه در هاستل‌ها (مسافرخانه‌ها) اقامت نکنید چون وضعیت آن‌ها اصلاً مناسب نیست.
هتل‌ها نیز درجه‌های مختلف دارند و کیفیت و وضعیت آن‌ها روزبه‌روز بهتر می‌شود. هزینه‌ی هتل‌های متوسط در کربلا از حدود ۴۰ دلار (هر نفر در یک شب) شروع می‌شود و بسته به کیفیت و نزدیکی آن به حرم قیمت‌ها بالا می‌رود. اما اگر بخواهیم بهترین و لوکس‌ترین هتل‌های شهر را به شما معرفی کنیم، باید از “هتل ریحان کربلا” نام ببریم؛ هتل “برج یوسف”، “کریستال”، “آلماناسیک”، “سفیر” و “زیارا” نیز جزو بهترین هتل‌های شهر کربلا محسوب می‌شوند.
هزینه خوراک و مواد غذایی
اگر با کاروان‌های سازمان حج و زیارت به این شهر سفر می‌کنید، این تورها تهیه‌ی صبحانه، ناهار و شام شما را خود بر عهده دارند و در هتل‌ها غذاهای با کیفیت به مسافران عرضه می‌کنند. اما اگر قصد دارید به‌صورت انفرادی به این سفر مشرف شوید توصیه می‌شود در رستوران‌های بین راهی غذا نخورید چون به‌دلیل کیفیت پایین و عدم رعایت کامل بهداشت، احتمال مسمومیت بسیار بالا است. در خورد شهر نیز سعی کنید در رستوران‌های معتبر و بهداشتی مانند رستوران “الفردوس”، “النخیل”، “زعفران”، “جبل عامل” و “فست‌فود الطازج” غذا میل کنید.
هزینه حمل‌و‌نقل عمومی
هزینه حمل‌و‌نقل عمومی
هزینه‌ی تاکسی از گاراژ نجف تا حرم حدود ۱۵۰۰ دینار است. مسیرهای مستقیم و کوتاه حدود ۳ دینار است. هزینه‌ی رفت‌و‌آمد در شهر و با تاکسی را می‌توان حدود ۷ هزار تومان تخمین زد. اگر در کربلا یا در دیگر شهرهای عراق سوار تاکسی شدید مراقب باشید تا چیزی در ماشین جا نگذارید، چون در شلوغی شهر و نبود نظارت کافی پیدا کردن وسایلتان تقریباً غیر ممکن می‌شود. به بانوان نیز توصیه می‌شود در حد امکان به‌تنهایی سوار ماشین نشوند و بهتر است یک آقا همراهی‌شان کند.
توصیه‌هایی برای کاهش هزینه‌ها
همان‌طور که پیش‌تر هم ذکر شد، بهترین روش برای سفر به عتبات عالیات استفاده از کاروان‌های سازمان حج و زیارت است؛ سفر با این کاروان‌ها به‌صرفه‌تر از سفر انفرادی است چرا که هزینه‌های اصلی مانند هتل، بیمه، حمل‌و‌نقل و خوراک توسط کاروان پوشش داده می‌شوند و شما به‌راحتی می‌توانید به زیارت خود بپردازید. همچنین، از این راه می‌توانید از زبان عربی بی‌خبری خود و احتمال گیر افراد کلاهبردار جلوگیری کنید.
ثبت‌نام در تورهای سازمان حج و زیارت موقعیتی فراهم می‌کند که در ایام پرسرمایه‌گذاری و شلوغی کربلا نگرانی‌هایی از جمله یافتن هتل را نداشته باشید؛ در غیر این صورت، ممکن است نتوانید هتل مناسب با قیمت مناسبی برای اقامت پیدا کنید. همچنین در ایام عزاداری امام حسین (ع)، مردم بسیاری نذری می‌دهند و ایستگاه‌های صلواتی و غذای نذری در هر گوشه‌ای از شهر یافت می‌شوند که این می‌تواند هزینه‌های مربوط به غذا را کاهش دهد.
در شهر کربلا، بازارهای زیادی وجود ندارد و بیشتر اجناس بازار نامرغوب هستند؛ بنابراین، سعی کنید در این سفر زیارتی وقت خود را در بازارها به‌هدر ندهید و به‌جای آن، برای عزیزانتان به‌عنوان سوغاتی، مهر، تسبیح و پارچه‌ی سبز متبرک را به یادگار بیاورید؛ زیرا این اشیا متبرک و معنوی بهترین سوغاتی‌ها به حساب می‌آیند. اجناس بازار بی‌کیفیت و چینی اغلب نیستند، بنابراین با خرید این کالاهای نامرغوب، می‌توانید هزینه‌های سفر خود را کاهش دهید.
جاذبه‌ها
کربلا جزو مقاصد مذهبی جهان و شیعیان است و مهم‌ترین مکان‌های دیدنی در این شهر مراقد مطهر امامان و دیگر بزرگان دینی هستند:
حرم امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل العباس (ع)
همان‌طور که پیش‌تر هم ذکر شد، کربلا یکی از مراکز گردشگری مذهبی است و مهم‌ترین مکان‌های دیدنی آن حرم مطهر امام حسین (ع) و حضرت عباس هستند که به‌فاصله‌ی ۳۰۰ متر از هم قرار دارند و این فاصله را “بین الحرمین” می‌نامند که طرفداران و عاشقان اهل بیت را به این شهر جذب می‌کند. مزار حضرت علی اکبر و حضرت علی اضغر هم در اطراف حرم امام حسین قرار دارند. قبل از وقوع واقعه عاشورا در این منطقه شهری وجود نداشت و یک بیابان خشک و بی‌آب بود. پس از دفن شهدای کربلا در این دشت، زیارتگاهی برای مردم شیعه شکل گرفت و به تدریج به شهری تبدیل شد.
بسیاری از علما و بزرگان ایران و اسلام نیز طبق وصیت خود در کربلا دفن شده‌اند و به جاذبه‌های مذهبی دیگری تبدیل شده‌اند:
مزارهای کربلا
بیشتر یاران امام حسین علیه‌السلام که در واقعه‌ی عاشورا به شهادت رسیدند، در اطراف حرم امام حسین (ع) دفن شده‌اند؛ اما برخی از آنان به‌دلیل مسائل مختلف در مکان‌های دیگری دفن شده‌اند که جمله‌اند:
حر بن یزید ریاحی
قبیله‌ی وی، جنازه‌ی او را از میدان جنگ خارج کردند و در روستایی در ۹ کیلومتری غرب کربلا به خاک سپردند؛ همان‌جا که امروزه به دلیل وجود قبر او به “روستای حر” معروف است. مزار حر بن یزید در ۳۷۰ هجری قمری به دستور “عضدالدوله دیلمی” ساخته شد و در ۹۱۴ هجری قمری شاه اسماعیل صفوی، پس از زیارت قبر وی، دستور تجدید بنا به آن را صادر کرد.
عون بن عبداللّٰه
در کنار اتوبان کنونی کربلا-بغداد، مزار بزرگی وجود دارد که متعلق به “عون بن عبدالله” است. بنا بر روایتی، او همان عون بن عبدالله بن جعفر طیار، فرزند زینب کبری (س) است که در روز عاشورا به شهادت رسید؛ اما بر اساس روایتی دیگر، این مزار عون بن عبداللّٰه یکی از احفاد امام حسن مجتبی (ع) است و این حقیقت‌تر به نظر می‌رسد؛ زیرا باید عون هم در کنار سایر شهدا دفن شده باشد.
طفلان مسلم
طفلان مسلم
در بزرگراه کربلا-بغداد، در فاصله‌ی ۳۰ کیلومتری کربلا، در حومه‌ی شهرکی به نام “مسیب” مزار و مرقد طفلان مسلم بن عقیل قرار دارد.
عالمان و سادات
محمد بن نبی بن کاظم علیه‌السلام
وی نوه‌ی گرامی امام کاظم علیه‌السلام است که در میان عرب‌ها به “امام نوح” شهرت دارد و در منطقه “طویرج”، دوازده کیلومتری کربلا، دفن شده است.
اخرس بن کاظم علیه‌السلام
محمد بن ابی الفتح مشهور به “الاخرس”، از نواده‌های امام موسی بن جعفر علیه‌السلام، در محله‌ای به نام “الابتر” در اطراف کربلا به خاک سپرده شده است. در آن محل زیارتگاهی بنا شده و زائران زیادی به آنجا می‌روند. سادات آل خراسان در نجف به الاخرس منسوب هستند.
سید احمد ابوهاشم
نسب وی با چند واسطه به امام موسی کاظم (ع) می‌رسد. سید احمد در شمال غربی منطقه شفائه (در ۲۵ کیلومتری آن) دفن شده و مزار و گنبد و صحن دارد و گنبد آن با کاشی‌های آبی مزین شده است.
ابن حمزه
عماد الدین ابو محمد بن علی بن حمزه بن حسن بن عبید اللّٰه بن عباس بن علی علیه‌السلام، مشهور به ابن حمزه و از نواده‌های حضرت عباس علیه‌السلام است. وی از عالمان بزرگ و فقیهان برجسته و راویان حدیث بود و در قبرستان قدیمی کربلا، که امروزه در جنوب شرقی آستان حضرت ابوالفضل کنار بزرگراه کربلا-طویرج قرار گرفته، دفن شده است.
ابو احمد حسین بن محمد ( ۳۰۴ ق – ۴۰۰ ق)
نسب او با سه نسل به امام موسی کاظم علیه‌السلام می‌رسد. وی پدر گرامی سید رضی است.
سید رضی ( ۳۵۸ ق – ۴۰۶ ق)
سید رضی از عالمان شیعه در قرن چهارم هجری و گردآورنده نهج البلاغه است. او در کنار پدر و برادرش در نزدیکی قبر سید ابراهیم مجاب در رواق غربی حرم دفن است.
ابن فهد حلی ( ۷۵۸ ق – ۸۴۱ ق)
قبر شیخ احمد بن محمد بن فهد، فقیه بزرگ امامیه، در غرب خیابان “باب القبله”، داخل مسجدی قرار دارد که به نام او معروف است. وی خانه‌اش را برای زائران به‌عنوان منزل‌گاهی وقف کرده بود و پس از مرگش او را در همان خانه‌ی خود به خاک سپردند. شاه عباس در ۱۰۳۳ هجری قمری باغ جنوب قبر “ابن فهد” را به‌صورت مسجدی درآورد و آن را کاشی‌کاری کرد و گنبدی روی قبر وی برپا ساخت.
شیخ یوسف بحرانی ( ۱۱۰۷ ق – ۱۱۸۶ ق)
شیخ یوسف آل عصفور بحرانی، صاحب کتاب الحدائق الناضره، در رواق شرقی حرم دفن شده است. وی به همراه سید علی طباطبایی و وحید بهبهانی در یک مقبره آرمیده‌اند.
علامه وحید بهبهانی ( ۱۱۱۸ ق – ۱۲۰۵ ق)
شیخ محمد باقر بن محمد اکمل مشهور به وحید بهبهانی، از عالمان بزرگ شیعه در قرن دوازدهم هجری است. وی در رواق شرقی حرم دفن شده است. او در کربلا رهبری و مرجعیت شیعیان را بر عهده داشت.
پادشاهان آل بویه
چند تن از حاکمان آل بویه در حرم امام حسین دفن شده‌اند. در گذشته، آرامگاهی بر فراز قبر آنان وجود داشت که در ۱۲۶۸ هجری قمری تخریب شد.
مظفرالدین شاه
وی از پادشاهان قاجار بود که فرمان مشروطیت را در ۱۳۲۴ هجری قمری صادر کرد و همان سال درگذشت. طبق وصیت‌نامه‌اش، او را در کربلا به خاک سپردند. قبر او در رواق پادشاهان قرار دارد.
محمد علی شاه
محمد علی شاه، پسر مظفرالدین شاه، از پادشاهان دوره قاجار و مخالفان مشروطه بود که به خاطر به‌توپ بستن مجلس شورای ملی شهرت دارد. او در ۱۳۴۱ هجری قمری از دنیا رفت و در کنار قبر پدرش دفن شد.
احمد شاه
احمد شاه، فرزند محمد علی شاه و آخرین پادشاه سلسله قاجار بود که در دوران او کودتای ۱۲۹۹ رضا خان رخ داد. او در ۱۳۴۸ هجری قمری از دنیا رفت و در کنار قبر پدرش به خاک سپرده شد.
امیر کبیر
میرزا تقی خان هزاوه‌ای، شخصیت معروف به امیر کبیر، صدراعظم شهرت داشت و ناصرالدین شاه بود. او به دستور او در ۱۲۹۸ هجری قمری در حمام فین کاشان به قتل رسید و در رواق پادشاهان به خاک سپرده شد. در کنار قبر او، فرزندش ساعد الملک و برادرش میزا حسین خان دفن شده‌اند.
آثار تاریخی کربلا
سراسر شهر کربلا پر از آثار تاریخی با گذشته‌ی پربار است، اما متأسفانه بسیاری از این آثار به‌علت گذر زمان و نقض‌های طبیعی از بین رفته‌اند. اگر بتوانید به این شهر زیارتی سفر کنید، می‌توانید برخی از این آثار تاریخی را ببینید:
قلعه‌ی اخیضر
این قلعه در یک منطقه به همین نام واقع در فاصله ۲۰ کیلومتری غرب شهر کربلا قرار دارد. قلعه‌ی اخیضر به دوران بسیار قدیمی بازمی‌گردد و منشأ آن هنوز هم مورد اختلاف است. در داخل این قلعه یک مسجد کوچک وجود دارد و اطراف آن با برج‌های ساخته‌شده احاطه شده است.
قلعه‌ی هندی
پادشاه قاجار، آقا محمد خان، برای حفظ امنیت شهر کربلا قلعه‌ای محکم و دارای حصار ساخت. این قلعه در فاصله چهار کیلومتری شهر واقع شده است و با مرگ آقا محمد خان نیمه‌تمام مانده و بعد از آن محمدعلی شاه و آخرین پادشاه قاجار در کنار قبر پدرش به خاک سپرده شد.
قصر عطشان
ساخت این قصر به عصر عباسی بازمی‌گردد و در فاصله سی کیلومتری جنوب غربی کربلا قرار دارد. بخشی از دیوارها و طاق‌های این قصر هنوز باقی مانده‌اند که با آجرهای محکم ساخته شده‌اند و به عنوان اسلحه‌خانه یا پناهگاه برای زائران کربلا به کار می‌رفته است.
مقام امام صادق علیه‌السلام
در اطراف حرم امام حسین علیه‌السلام، در منطقه‌ی معروف به «جعفریات»، یک بقعه و مقام وجود دارد که معتقدند امام صادق علیه‌السلام هنگام زیارت امام حسین علیه‌السلام در این مکان با آب نهر فرات غسل زیارت می‌کردند. این نقطه در ساحل غربی نهر علقمه واقع شده است و گنبد این مقام با کاشی‌های زینتی مزین شده است.
مقام حضرت مهدی (عج)
در سمت چپ نهر حسینیه‌ی کنونی و در ورودی شهر کربلا، یک بقعه و مقام با یک گنبد بلند وجود دارد که به یاد و نام حضرت بقیة الله بنا شده است.
مقام زین العابدین علیه‌السلام
در ابتدای قرن سیزدهم هجری، ابوطالب خان، جهانگرد مشهور، به خیمه‌گاه یا مقام زین العابدین اشاره می‌کند که همسر آصف الدوله بنایی روی آن احداث کرده بود. این مقام احتمالاً در کنار بیمارستان امام حسین علیه‌السلام امروزی قرار دارد و برخی این را مکان اصلی خیمه‌گاه می‌دانند.
مساجد کربلا
شهر کربلا بیش از صد مسجد دارد که معروف‌ترین آن‌ها شامل: مسجد رأس الحسین (ع)، مسجد عمران بن شاهین، مسجد شهید ثانی، مسجد سردار حسن خان، مسجد ناصری، مسجد شهرستانی، مسجد حمیدیه، مسجد سید علی نقی طباطبائی، مسجد کبیس، مسجد شیخ یوسف بحرانی، مسجد شیخ خلف، مسجد اردبیلی‌ها، مسجد حاج نصر الله، مسجد خیمه‌گاه.
حسینیه‌های کربلا
با توجه به اینکه کربلا شهری زیارتی است و سالیانه صدها هزار مسلمان از سرتاسر کشورهای شیعه نشین برای زیارت به این شهر مقدس می‌آیند، بسیاری از مردم شهرهای مختلف به ساخت حسینیه و زائرسرا پرداخته‌اند و تعداد حسینیه‌ها در این شهر به بیش از صد حسینیه می‌رسد که مهم‌ترین آن‌ها مربوط به ایرانیان هستند مانند: حسینیه تهرانی‌ها، اصفهانی‌ها، مازندرانی‌ها، قمی‌ها و آذربایجانی‌ها و ده‌ها حسینیه‌ی دیگر که قسمت عمده‌ای از این مراکز در سال‌های اخیر ویران شده‌اند.
| بیشتر بخوانید : سفر به ۳ شهر جنوبی ایران |
غذاهای سنتی کربلا
در روزهای تاسوعا، عاشورا و اربعین حسینی، همه‌گیری انواع غذاهای نذری و معمولاً قیمه‌ی نجفی صورت می‌گیرد. در این روزها هیچ کس در کربلا گرسنه نمی‌ماند و همه مردم محلی مشغول به پخش غذاهای نذری میان زائران هستند. در اطراف کربلا و بازارهای آن می‌توانید شیرینی‌های «دهینه» نیز پیدا کنید که از شیره‌ی خرما تهیه می‌شود و از مشهورترین شیرینی‌های عراق است؛ البته ممکن است طعم این شیرینی به سلیقه‌ی برخی از ایرانی‌ها نخورد، اما برخی دیگر طعم آن را دوست دارند. از دیگر غذاهای سنتی این کشور و شهر کربلا می‌توان به بامیه، البریانی، دولما، کباب، فاصولیا و حققا اشاره کرد.
مراعات نکاتی در این سفر به عتبات عالیات:
۱. در همه موارد می‌توانید سوالات و مشکلات را با رهبر گروه خود در میان بگذارید. رهبر گروه در این سفر نقش هماهنگ‌کننده و هدایت‌کننده دارد و وظیفه دفاع از حقوق زائران را بر عهده دارد.
۲. در صورت بروز هرگونه بیماری یا صدمه، سردرد خود را حفظ کنید و با همراه داشتن کارت شناسایی زائر، به مراکز درمانی پیش‌بینی شده و مراکز درمان شبانه‌روزی مراجعه کنید.
۳. روی تمام کیف‌ها، چمدان‌ها، موبایل و دوربین حتماً نام و اطلاعات خود را بنویسید. (ضمناً توصیه می‌شود اطلاعات را روی کاغذ یا مقوا نوشته داخل چمدان نیز قرار دهید).
۴. حمل موبایل، دوربین عکاسی و فیلم‌برداری به داخل حرم‌ها و اماکن زیارتی ممنوع است.
۵. در ایران و عراق به مواد مخدر و داروهای روان‌گردان حساسیت زیادی وجود دارد و در صورت همراه داشتن حتی یک گرم، موجب بازداشت دارنده‌ی مواد و رهبر گروه می‌شود و باعث برگرداندن کل اعضای گروه به ایران می‌شود!
۶. همراه داشتن اسناد و مدارک (مانند شناسنامه، کارت ملی، کارت بسیج، کارت شناسایی شغلی، گواهی نامه رانندگی، دسته چک، دفترچه بانکی، دفترچه بیمه، کارت‌های اعتباری و مشابه) در سفر عتبات عالیات به هیچ وجه ضرورت ندارد و احتمال گم‌شدن آن‌ها در سفر بسیار بالاست، بدیهی است کارت شناسایی زائر و کارت هتل محل اقامت و گذرنامه کافی است.
۷. در هیچ شرایطی از لیوان و حوله‌ی مشترک با دیگران استفاده نکنید و همیشه در تمام مراحل در بین‌راه و هتل از آب بطری‌های پلمپ شده مصرف کنید. (آب لوله کشی در عراق فقط برای شست‌وشو مناسب است.)
۸. از رفتن به شهرها و نقاط ممنوعه اکیداً خودداری کنید، چون پوشش امنیتی در این اماکن وجود ندارد. در صورت تأمین امنیت در شهر مقدس سامرا یا سایر اماکن زیارتی، به‌طور رسمی اعلام می‌شود.
۹. از تنها گذاشتن کودکان خود در هتل و نیز بازی کردن آن‌ها با آسانسور جدا خودداری کنید تا خطری متوجه آن‌ها نشود.
۱۰. از محل تصادفات که تجمع افراد را موجب می‌شود و محل انفجارات احتمالی دور شوید و از عکس گرفتن یا فیلم‌برداری از این صحنه‌ها اکیداً خودداری کنید.
سفر به عتبات عالیات جزو سفرهای معنوی و گردشگری مذهبی است، پس اگر قسمت شد و سعادت این زیارت به شما نصیب شد، حتماً از دعای خیرتان ما را بی‌نصیب نکنید.
مشاهده تور های کربلا در سایت نهال گشت
