همانگونه که می‌دانید، سیستم خنک کاری موتور خودروهای آب خنک به علاوه‌ی آب، به یک ماده دیگر نیز نیاز دارد تا با خصوصیات خاص خود، دامنه دمایی مخلوط آب و این ماده را گسترش دهد و ترکیب مایع را در یک بازه دمایی گسترده‌تر حفظ کند.
به این ماده معمولاً ضدیخ یا ضدجوش نیز گفته می‌شود؛ زیرا این ماده قادر است به دو وظیفه‌ی جلوگیری از یخ‌زدایی و جلوگیری از جوش‌آمدن آب در سیستم خنک کاری موتور خودرو پاسخ دهد. اغلب افراد این ماده را با نام ضدیخ شناخته و از این نام برای آن استفاده می‌کنند.
ضدیخ، یا Anti Freeze، چیست؟
ضدیخ، یا Anti Freeze، چیست؟
ضدیخ یکی از اجزای حیاتی در سیستم خنک کاری موتورهای آب‌خنک می‌باشد و همراه با آب در مسیرهای خنک کاری موتور جریان دارد. جریان ضدیخ همراه با آب در مسیرهای موتور باعث می‌شود تا فرآیند خنک کاری انجام شود و به این ترتیب، از حدوقوع تنش‌های حرارتی ناشی از افزایش دما جلوگیری کند.
| بیشتر بخوانید :روش جدید اخذ مالیات خرید و فروش خودرو و دردسرهای مردم |
چه مقدار از ضدیخ کاسپین را باید با چه مقدار آب مخلوط کنیم؟
نسبت مخلوط ضدیخ خالص و آب مقطر همیشه باید ۵۰/۵۰ یا به طور مساوی باشد؛ زیرا تنها در این صورت ترکیب حاصل می‌تواند گستره دمایی بیشتری را به صورت مایع حفظ کند. به این ترتیب، با ترکیب آب و ضدیخ به نسبت نصف نصف، مخلوط حاصل هم در دماهای پایین‌تر یخ نمی‌زند و هم در دماهای بالاتر جوش نمی‌آید.
در پشت بسته‌ی ضدیخ کاسپین نیز نسبت مخلوطی مشخص شده است و شرکت فومن شیمی هم توصیه می‌کند که برای سیستم خنک کاری موتور خودرو، بهتر است نصف آن آب باشد و نصف دیگر آن ضدیخ خالص باشد تا گستره دمایی بیشتری برای ترکیب دست‌یابی شود.
دمای جوش و انجماد ترکیب آب و ضدیخ کاسپین به نسبت ۵۰/۵۰ چند درجه است؟
در صورت ترکیب آب و ضدیخ به نسبت نصف نصف، ترکیب حاصل در دمای منفی ۳۷ درجه سلسیوس منجمد می‌شود و از طرف دیگر در دمای ۱۰۸ درجه سلسیوس جوش می‌آید. این به معنایی است که ترکیب صحیح می‌تواند با گستره دمایی ۱۴۵ درجه، موتور را در پوشش گیرد. در صورت عدم رعایت نسبت نصف نصف در ترکیب، این بازه دمایی کمتر از ۱۴۵ درجه خواهد بود.
ضدیخ کاسپین چه خصوصیاتی دارد؟
ضدیخ کاسپین چه خصوصیاتی دارد؟
۱- ضدیخ:
اصلی‌ترین و حیاتی‌ترین خصوصیت ضدیخ کاسپین و سایر ضدیخ‌ها این است که در دماهای پایین مانع از تشکیل یخ در آب درون سیستم خنک کاری می‌شوند. این اقدام با جلوگیری از انجماد و انبساط محلول، به اجزای سیستم خنک کاری آسیب نمی‌رساند.
۲- ضدجوش:
خاصیت ضدجوش بودن ضدیخ نمایانگر می‌شود هنگامی که دمای موتور بیش از حد افزایش یابد. زیرا در صورت بخارشدن آب درون سیستم خنک کاری، توانایی جذب حرارت موتور ضعیف می‌شود و اجزای موتور تحت تنش‌های حرارتی قرار می‌گیرند.
۳- ضد خورندگی:
گاهی اوقات تصور می‌شود که افزودن ضدیخ به محلول موجب خوردگی و زنگ‌زدگی اجزای فلزی می‌شود، اما در واقعیت چنین نیست. اضافه کردن ضدیخ به سیستم خنک کاری مانع از خوردگی و زنگ‌زدگی اجزای فلزی آن می‌شود. به عبارت دیگر، ضدیخ کاسپین به عمر قطعات فلزی سیستم خنک کاری افزوده می‌شود.
۴- ضد رسوب:
اضافه کردن ضدیخ به آب مقطر در سیستم خنک کاری، احتمال تشکیل رسوبات درون آب را به شدت کاهش می‌دهد. به عبارت دیگر، ضدیخ کاسپین دارای ویژگی ضد رسوب نیز می‌باشد.
کولانت یا ضدیخ آماده به مصرف چیست؟
کولانت یا ضدیخ آماده به مصرف واحدی است که به نسبت ۵۰/۵۰ ترکیب مخصوصی از آب مقطر و ضدیخ خالص (ممکن است اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول باشد) را فراهم می‌کند و برای سیستم خنک‌کاری موتور خودروها بسیار مناسب است.
سیستم خنک‌کاری موتور خودروها نیاز به یک سیال دارد تا گرمای تولید شده در مختصات مختلف موتور را جذب کرده و سپس این گرما را در رادیاتور با هوا مبادله کند و دمای موتور را کاهش دهد. سپس، سیال خنک‌کننده به وسیله‌ی پمپ آب به مجدد در موتور بازگشت داده می‌شود تا فرآیند خنک‌کاری ادامه یابد.
اهمیت ویژگی‌های سیال خنک‌کننده در سیستم خنک‌کاری موتور زیر آمده است:
ضدیخ: سیال خنک‌کننده باید توانایی جلوگیری از انجماد در دماهای پایین را داشته باشد. این ویژگی حیاتی است تا سیستم در دماهای سرد به درستی عمل کند.
ضدجوش: سیال خنک‌کننده باید در دماهای بالا، جلوگیری از جوش آمدن در داخل موتور را انجام دهد. این مهم است تا از آسیب به قطعات موتور در دماهای بالا جلوگیری شود.
ضد خورندگی: سیال خنک‌کننده باید از خوردگی قطعات فلزی سیستم خنک‌کاری جلوگیری کند و عمر طولانی‌تری به اجزای موتور ارائه دهد.
ضد رسوب: اضافه کردن سیال خنک‌کننده به آب مقطر باید از تشکیل رسوبات درون سیستم خنک‌کاری جلوگیری کند.
در نهایت، بهترین ترکیب برای سیستم خنک‌کاری موتور خودرو استفاده از کولانت یا ضدیخ آماده به مصرف است که به نسبت ۵۰/۵۰ از آب مقطر و ضدیخ خالص تشکیل شده باشد. این ترکیب از ویژگی‌های مطلوبی برای حفظ و عملکرد بهینه سیستم خنک‌کاری موتور برخوردار است.
چه مقدار آب و چه مقدار ضدیخ باید با هم ترکیب شوند؟
با توجه به خصوصیات و ویژگی‌های آب و ضدیخ خالص در دمای انجماد و جوش، بهترین فرمول برای سیال خنک‌کننده یا کولانت این است که نصف مقدار آن از آب مقطر تشکیل شده باشد و نصف دیگر از ضدیخ خالص (ممکن است اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول باشد). به عبارت دیگر، ترکیب ۵۰/۵۰ بهترین فرمول برای تولید کولانت است.
بنابراین، بهتر است از یک وسیله‌ی اندازه‌گیری یا بطری دقیق استفاده کنید تا بتوانید به دقت نسبت ۵۰/۵۰ را رعایت کنید. البته، همچنین می‌توانید مخلوط مورد نیاز را به صورت آماده از بازار خریداری کنید.
کولانت یا ضدیخ آماده به مصرف چیست؟
کولانت یا ضدیخ آماده به مصرف همان ترکیب ۵۰/۵۰ آب مقطر و ضدیخ خالص است که در کارخانه با دقت تهیه می‌شود. توجه داشته باشید که تولیدکنندگان کولانت آماده به مصرف از آب مقطر برای جلوگیری از تشکیل رسوبات در سیستم خنک‌کاری موتور استفاده می‌کنند.
بنابراین، با توجه به آماده بودن این محصول در بازار و همچنین قیمت مناسب‌تر آن نسبت به ضدیخ خالص، پیشنهاد می‌شود که برای خودروی خود از کولانت یا ضدیخ آماده به مصرف استفاده کنید تا عمر سیستم خنک‌کاری موتور شما طولانی‌تر شود. توجه داشته باشید که محلول آماده برای خنک‌کاری همچنان با نام آب رادیاتور نیز شناخته می‌شود.
ضدیخ آماده به مصرف کاسپین محصول فومن شیمی
ضدیخ آماده به مصرف کاسپین محصول فومن شیمی
ضدیخ آماده به مصرف کاسپین، یک محصول تولیدی شرکت فومن شیمی است. این شرکت با تجربه‌ای گسترده در زمینه تولید سیالات و روغن‌های قابل استفاده در خودروها، محصولی به نام کولانت ۵۰/۵۰ کاسپین را به بازار عرضه نموده است. در تولید این محصول، از ترکیب نصف آب مقطر و نصف ضدیخ خالص (که ممکن است اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول باشد) استفاده می‌شود.
ویژگی‌های اصلی این محصول عبارتند از داشتن خاصیت ضد جوش، ضد یخ، ضد خوردگی و ضد رسوب. این محلول همچنین دارای گستره دمایی بسیار وسیعی در حالت مایع است و می‌تواند دماهای از منفی ۳۷ درجه سلسیوس تا ۱۱۲ درجه سلسیوس را پوشش دهد.
آیا ضدیخ موجب خوردگی و زنگ زدگی بخش‌های خنک‌کاری می‌شود؟
گمانه زنی کردن که ضدیخ موجب زنگ زدگی می‌شود، نادرست است؛ بالعکس، عدم استفاده از ضدیخ می‌تواند خوردگی را تسریع کند. عدم استفاده از ضدیخ و تنها جریان آب در سیستم خنک‌کاری، می‌تواند منجر به خوردگی و زنگ زدگی اجزای مختلف سیستم خنک‌کاری موتور گردد. در نتیجه، اجزای داخلی سیستم خنک‌کاری در صورت عدم استفاده از ضدیخ به زنگ می‌زنند و خراب می‌شوند. اگر ضدیخ به آب موتور افزوده شود، تمام خوردگی‌ها و زنگ‌زدگی‌هایی که ناشی از آب بوده است رفع خواهد شد و نشتی‌هایی که با زنگ پوشیده بوده‌اند برطرف خواهند شد. بنابراین، بهتر است همواره ضدیخ در سیستم خنک‌کاری خودرو حاضر باشد تا با خاصیت ضد زنگ و ضد خوردگی آن، عمر اجزای سیستم خنک‌کاری بیشتر شود.
هر چند وقت یک بار باید ضدیخ را تعویض کرد؟
همان‌طور که ذکر شده است، یکی از ویژگی‌های ضدیخ‌ها این است که دارای خاصیت ضد خوردگی هستند که با گذر زمان از بین می‌رود. زمان دقیق تعویض ضدیخ‌ها معین نیست؛ زیرا بسته به نوع ضدیخ، عمر آن ممکن است کم یا زیاد باشد.
خودروسازان معمولاً خودروهای خود را بهبود می‌بخشند و به همین دلیل ممکن است در برخی سال‌ها از یک نوع کولانت برای یک مدل خودرو استفاده کنند و چند سال بعد سیستم خنک‌کاری را بهبود دهند و نوع دیگری از ضدیخ را برای همان خودرو انتخاب کنند. بنابراین، بهترین راه برای تشخیص زمان تعویض و نوع ضدیخ، مطالعه کتابچه‌ی راهنمای خودرو (User Manual) است تا به اطلاعات مربوطه دست یابید.
تعدادی نوع ضد یخ مختلف وجود دارد:
تکنولوژی افزودنی معدنی (IAT) – به رنگ سبز
تکنولوژی اسید آلی (OAT)
تکنولوژی اسید آلی ترکیبی (HOAT)
| بیشتر بخوانید : چه عواملی باعث لاستیک سایی خودرو می شوند؟ |
نکات مهم در مورد ضد یخ:
رنگ ضد یخ به کیفیت آن ارتباط مستقیمی ندارد.
ضد یخ های مختلف ساختارهای متفاوتی دارند و از هیچ وجه نباید آن‌ها را با یکدیگر مخلوط کرد. حتی ضد یخ های با رنگ‌های مشابه نیز ممکن است ساختارهای متفاوتی داشته باشند، بنابراین باید از نوع و ساختار ضد یخ اطمینان حاصل کنید.
همیشه میزان مخلوط شدن ضد یخ با آب را از روی بسته‌بندی ضد یخ یا دفترچه راهنمای خودرو بخوانید و بر اساس این مقادیر آن‌ها را مخلوط کنید. معمولاً نیمی از مخلوط آب و نیمی دیگر ضد یخ را تشکیل می‌دهد. اگر مقدار کافی از ضد یخ استفاده نشود، خطر یخ‌زدگی در دماهای پایین وجود دارد.
آبی که برای سیستم خنک کاری استفاده می‌کنید، بهتر است کم از املاح باشد. زیرا املاح ممکن است با گذر زمان رسوب‌زایی کنند و به سیستم خنک کاری آسیب برسانند.
وجود کف در مخلوط آب و ضد یخ ممکن است به دلیل ورود هوا به واتر پمپ باشد. در این صورت، بهتر است به کمک تعمیرکار مشورت کنید.
اگر مخلوط آب و ضد یخ کثیف یا زنگ‌آهنی باشد، بهتر است پس از مشورت با تعمیرکار، ضد یخ را تعویض کنید.
عمر مفید ضد یخ‌ها ممکن است متفاوت باشد، اما بهتر است هر دو سال یک بار به تعمیرکار مراجعه کنید تا از سلامت مخلوط آب و ضد یخ خود اطمینان حاصل کنید.
رنگ ضد یخ نشان‌دهنده کیفیت آن نیست. برای مثال، یک ضد یخ با رنگ سبز همچنان می‌تواند کیفیت خوبی داشته باشد و ضد یخ‌های قرمز همگی کیفیت بالایی ندارند.
اگر خودرو در طول عمر خود توسط افراد مختلف مورد استفاده قرار گرفته باشد و احتمال استفاده از ضد یخ‌های مختلف وجود داشته باشد، بهتر است پس از خرید خودروهای دست دوم و با سابقه، سیستم خنک کاری را تمیز کنید و از ضد یخ موصوف توسط کارخانه برای خودروتان استفاده نمایید.
منبع : امید کار سرویس
