در هر فرد، لحظاتی وجود دارند که احساس افسردگی و ناراحتی در او به وجود می‌آید، همچنین افراد در شرایط مختلف احساس خوشحالی، شادی و هیجان را تجربه می‌کنند. البته بسیار حائز اهمیت است که این تغییرات در خلقیت و کاهش علاقه به فعالیت‌های گذشته را با تشخیص اشتباه اختلال دوقطبی اشتباه نگیریم. در اختلال دوقطبی، افراد بدون دلیل آشکاری، انرژی و هیجان شدیدی را تجربه می‌کنند و خلق و خوی آنها با شدت بسیار تغییر می‌کند. این تغییرات می‌تواند تأثیر زیادی بر برنامه خواب، سطح انرژی، فعالیت‌ها، داوری، رفتار و نحوه تفکر افراد داشته باشد. به خاطر داشته باشید که با حضور در جلسات روان‌درمانی و پیگیری مستمر، می‌توان این بیماری را کنترل کرد.
اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی یک اختلال روانی است که با تغییرات شدید در خلق و خوی شناخته می‌شود. نمایانگرهای اختلال دوقطبی ممکن است شامل حالت شیدایی نیز باشند. این تغییرات همچنین می‌تواند حالت‌ها و دوره‌های افسردگی را نیز در بر بگیرد. این اختلال همچنین به نام اختلال افسردگی شیدایی نیز شناخته می‌شود.
اشخاص مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است در اجرای وظایف روزمره مشکل داشته باشند. این مشکل می‌تواند در محیط کار، مدرسه و حتی روابط شخصی تأثیرگذار باشد؛ اما راه‌های مختلفی برای درمان و کنترل علایم وجود دارد.
| بیشتر بخوانید : انگیزه و امید چه کاری با مغز ما می‌کند؟ تاثیرات هورمونی امیدواری و انگیزه در بدن |
علائم ابتلا به اختلال دوقطبی
سه نشانه اصلی می‌توانند با اختلال دوقطبی همراه باشند:
حالت شیدایی
هیپومانیا
افسردگی
در دوره شیدایی، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است احساسات عاطفی شدیدی را تجربه کنند. آنها ممکن است احساس هیجان زیاد، شادی و انرژی بالا را داشته باشند. در طول دوره شیدایی، ممکن است رفتارهایی مثل خرج کردن بیش از حد، رفتارهای جنسی ریسکی و بی‌رویه، و مصرف مواد مخدر را تجربه کنند. افراد در این دوره نیاز کمتری به خواب دارند و همیشه پر از انرژی هستند. آنها به طور مداوم صحبت می‌کنند و توانایی ساکت ماندن را ندارند.
هیپومانیا به طور کلی با اختلال دوقطبی نوع ۲ همراه است. علائم آن شباهت‌هایی با دوره شیدایی دارد، اما به‌طور متفاوت از شدت شیدایی تأثیر کمتری بر کار، تحصیل و روابط اجتماعی فرد دارد. با این حال، هنوز هم تغییرات در خلق و خوی افراد رخ می‌دهد.
در دوره افسردگی، افراد ممکن است با علائمی مانند ناراحتی زیاد، افت انرژی، ناامیدی، کاهش اهتمام به کارهای قبلی، تغییر در الگوی خواب، افکار خودکشی و… مواجه شوند. همچنین، این افراد ممکن است با افزایش وزن، کاهش تمرکز، و احساس بی‌ارزشی همراه باشند.
اختلال دوقطبی، اگرچه یک اختلال رایج نیست، اما تشخیص آن معمولاً دشوار است زیرا نمایانگرهای این بیماری بسیار متنوع و گسترده‌اند.
نشانه‌های اختلال دوقطبی در خانم‌ها
نشانه‌های اختلال دوقطبی در خانم‌ها
نرخ ابتلا به اختلال دوقطبی در زنان و مردان یکسان است، اما نمایانگرهای این بیماری ممکن است در این دو گروه متفاوت باشند. در بسیاری از موارد، ممکن است یک زن مبتلا به اختلال دوقطبی:
در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی تشخیص داده شود که دچار اختلال دوقطبی است.
در دوره شیدایی، علائم ملایم‌تری داشته باشد و شدت این دوره کمتر باشد.
زمان بیشتری را در دوره افسردگی تجربه کند.
در طول یک سال، چهار دوره شیدایی و افسردگی را تجربه کند که به آن چرخه سریع نیز گفته می‌شود.
همزمان با اختلال دوقطبی، شرایط جسمی دیگری نیز تجربه کند، مانند چاقی، مشکلات تیروئید، اختلالات اضطراب، میگرن و غیره.
در طول زندگی، خطر ابتلا به مصرف الکل بالاتر می‌رود.
زنان مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است بین دوره‌های شیدایی و افسردگی در تناوب بیشتری باشند. عاملی از این تفاوت ممکن است تغییرات هورمونی ماهانه و دوران یائسگی باشد.
نشانه‌های اختلال دوقطبی در آقایان
آقایان مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است این نمایانگرها را تجربه کنند:
تشخیص این بیماری در آقایان نسبت به خانم‌ها، زودتر انجام می‌شود.
دوره‌های شیدایی شدیدتری را تجربه می‌کنند.
به مشکلات سو مصرف مواد مخدر دچار می‌شوند.
آقایان مبتلا به اختلال دوقطبی، به نسبت خانم‌ها بسیار کمتر به دنبال درمان می‌روند. همچنین احتمال خودکشی در آنها نسبت به خانم‌ها بسیار بالاتر است.
انواع اختلال دوقطبی
سه دسته اصلی از این اختلال وجود دارد: نوع یک، نوع دو و سیکلوتیمی.
نوع یک
این نوع از اختلال دوقطبی، افرادی را شامل می‌شود که حداقل یک بار، یکی از دوره‌های شیدایی یا افسردگی را تجربه کرده‌اند. همچنین ممکن است پس از تجربه یکی از این دوره‌ها، وارد دوره دیگر (شیدایی یا افسردگی) شوند. این نوع از اختلال دوقطبی، تأثیر یکسانی روی زنان و مردان دارد.
نوع دو (هیپومانیا)
اشخاص مبتلا به این نوع از اختلال دوقطبی، حداقل یک دوره افسردگی شدید را تجربه می‌کنند که حداقل دو هفته به طول می‌انجامد. آنها همچنین حداقل یک دوره هیپومانیک (حالت شیدایی کم‌شدت‌تر) نیز تجربه خواهند کرد. به نظر می‌رسد این نوع از اختلال دوقطبی در زنان شایع‌تر از مردان است.
سیکلوتیمی
اشخاص مبتلا به سیکلوتیمیا، دوره‌های افسردگی و هیپومانیک را تجربه می‌کنند. نشانه‌های این نوع از اختلال دوقطبی کوتاه‌تر از دیگر دو نوع هستند اما شدت آنها بسیار بیشتر است. اکثر افراد مبتلا به این نوع از اختلال دوقطبی، تنها یک یا دو ماه دوره‌های عادی خلق و خوی را تجربه می‌کنند.
| بیشتر بخوانید : اضطراب چیست؟راهکار های درمان اضطراب |
روش‌های درمانی اختلال دوقطبی
برای کنترل نشانه‌ها و علائم اختلال دوقطبی، روش‌های درمانی متنوعی وجود دارد که شامل:
درمان دارویی
این روش درمانی تنها زمانی شروع می‌شود که توسط یک روان‌شناس حرفه‌ای تأیید شود، بنابراین بهتر است بدون مشورت از روان‌شناس، به‌طور مستقیم به درمان دارویی روی نیاورید. داروهای تجویز شده ممکن است شامل دسته‌های ثابت‌کننده خلق، داروهای ضدروان‌پرشی، داروهای ضد‌افسردگی و غیره باشد.
مشاوره با روان‌شناس
گام اول در درمان اختلال دوقطبی، مشاوره با یک روان‌شناس ماهر و تجربه‌دار است. با مراجعه به یک روان‌شناس حرفه‌ای و دریافت مشاوره از او، می‌توانید با تمام مراحل درمانی آشنا شوید و در صورت لزوم، به توصیه تخصصی روان‌شناس، به یک روان‌پزشک نیز مراجعه کنید. در جلسات مشاوره با روان‌شناس، ممکن است تکنیک‌های آرامش‌بخشی مانند تمرینات ریلکسیشن نیز ارائه شود تا تأثیرات ضداضطراب و ضداسترس را تجربه کنید.
منبع : دکتر جبلی
