استفاده از سوخت‌های گازی به عنوان جایگزینی برای سوخت‌های فسیلی در خودروها در سال‌های اخیر به علت مزایای زیست‌محیطی، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و اقتصادی بودن آنها بسیار رایج شده است. در میان انواع سوخت‌های گازی، گاز طبیعی فشرده یا به اختصار “CNG” از محبوبیت بسیاری برخوردار است. اما خطر احتمالی انفجار مخازن CNG در خودروها یکی از موضوعاتی است که بررسی و بحث در مورد آن می‌تواند اطلاعات مفید و ضروری را در اختیار ما قرار دهد.
مخازن CNG معمولاً از جنس فولادی یا کامپوزیت (مانند فیبرکربن) ساخته می‌شوند و برای ذخیره گاز طبیعی فشرده در فشار بالا استفاده می‌شوند. این مخازن قادراند گاز CNG را با فشار حداکثر تا ۳،۶۰۰ تا ۳،۹۰۰ پی‌اس‌آی تخزین کنند. اما به دلیل وجود فشار بالا و خطر انفجار در صورت عدم رعایت ایمنی، شکست و تخریب این مخازن می‌توانند خطرناک و تهدیدی جدی برای سلامت و امنیت سرنشینان خودروهای CNG باشند.
در این مقاله از مجله ، قصد داریم به بررسی عواملی که منجر به منفجر شدن مخازن CNG می‌شوند، بپردازیم. هدف از این بررسی فهم بهتر این عوامل و یافتن راه‌حل‌های ایمنی و پیشگیرانه برای جلوگیری از انفجار مخازن CNG در خودروها است. این مقاله شامل مطالعه دلایل احتمالی انفجار مخازن CNG و اقدامات مورد نیاز برای بهبود ایمنی و جلوگیری از انفجار مخازن CNG می باشد.
در انتها، با دستیابی به دانشی جامع و عملی در مورد علل احتمالی انفجار و منفجر شدن مخازن CNG و بهره‌گیری از راهکارهای مناسب، خواهیم توانست برای کاهش ریسک و افزایش ایمنی در استفاده از خودروهای CNG مراقبت کنیم.
دلایل احتمالی انفجار مخازن CNG
دلایل احتمالی انفجار مخازن CNG
- نقض مراقبت های ایمنی: عدم رعایت مراقبت های ایمنی در نصب، نگهداری و تعمیر مخازن CNG می‌تواند به ترک خوردگی، فرسایش و آسیب به سیستم منجر شود.
- خرابی در سیستم تخلیه گاز: عدم عملکرد صحیح سیستم تخلیه گاز می‌تواند باعث تجمع گاز در داخل خودرو شده و در نتیجه انفجار را ایجاد کند.
- خرابی مخزن: خرابی ساختار مخزن CNG مانند ترک خوردگی، ضربه یا فشار می‌تواند منجر به انفجار مخزن شود.
- خطا در روند پرکردن مخزن: هرگونه خطا در روند پرکردن مخزن ممکن است منجر به ایجاد تنش و فشار غیرقابل قبول درون مخزن شده و احتمال انفجار را افزایش دهد.
- عوامل خارجی: ضربه مستقیم به مخزن CNG، اشتعال مواد قابل اشتعال نزدیک مخزن و یا تماس با منابع حرارتی می‌تواند باعث انفجار شود.
- فشار زیاد: یکی از دلایل اصلی انفجار مخازن CNG، فشار زیاد درون مخزن است. اگر مخزن به درستی ساخته نشده یا تعمیر و نگهداری صحیحی از آن انجام نشده باشد فشار گاز درون مخزن ممکن است به سطح بسیار بالایی برسد که می‌تواند باعث انفجار شود.
- تاثیر حرارت: حرارت بالا، می‌تواند به طور مستقیم در انفجار مخزن CNG تاثیرگذار باشد. اگر خودرو در شرایط بسیار گرم قرار گیرد و مخزن در معرض حرارت باشد، فشار داخل مخزن افزایش خواهد یافت و ممکن است منجر به انفجار شود.
- آسیب به ساختار مخزن: ضربه‌ها، خراش‌ها یا آسیب‌های دیگر به ساختار مخزن CNG می‌تواند باعث تحلیل ساختاری مخزن شود و احتمال انفجار را افزایش دهد.
- لغزش زمین: در صورتی که خودرو در شرایط بد و خشن جاده‌ای قرار بگیرد و برخورد شدید با چاله‌های سطح جاده داشته باشد، ضربه به مخزن CNG وارد شده و احتمال انفجار افزایش می‌یابد.
- تصادم: در صورت تصادف و برخورد سنگین خودرو با شئ دیگری، قدرت ضربه ممکن است به مخازن CNG اعمال شود و به آنها آسیب برساند. این می‌تواند منجر به ترکیدگی و نشت گاز CNG و در نتیجه انفجار شود.
- آتش‌سوزی: در صورتی که در نزدیکی مخزن CNG یک منبع آتش قرار بگیرد حتی اگر آتش سوزی در اطراف خودرواتفاق بیوفتد ممکن است مخزن گاز CNG آتش گرفته و انفجار ایجاد کند.
- نشت گاز: در صورتی که مخزن CNG دچار خراش یا ترکیدگی شود، نشت گاز CNG اتفاق می‌افتد. اگر این گاز در طول زمان بیشتر شود و در محلی تجمع یابد، هرگونه اشتعال یا حرارت می‌تواند منجر به انفجار شود.
با این حال، باید تاکید کرد که انفجار مخازن CNG خودروها در شرایط عادی و تحت شرایط ایمنی مناسب معمولاً رخ نمی‌دهد. سازندگان خودروها سعی می‌کنند با رعایت استانداردهای ساخت و راهنمایی‌های ایمنی، مخازن CNG را از لحاظ ساخت و عملکرد آزمایش کنند تا حوادث احتمالی را کاهش دهند.
بیشتر بخوانید : آشنایی با عوامل آب کم کردن رادیاتور خودرو
نکات ایمنی و راه‌حل‌ها برای جلوگیری از انفجار مخازن CNG خودرو
نکات ایمنی و راه‌حل‌ها برای جلوگیری از انفجار مخازن CNG خودرو
برای جلوگیری از انفجار مخازن CNG (گاز طبیعی فشرده) در خودروها، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- رعایت مراقبت های ایمنی: نصب، نگهداری و تعمیر مخازن CNG باید توسط افراد فنی مجرب و متخصص انجام شود و مراقبت های ایمنی لازم رعایت شود.
- بازبینی و عیب‌یابی منظم: بررسی و بازبینی دوره‌ای سیستم CNG و تشخیص و رفع هرگونه نقص یا خرابی به موقع می‌تواند از وقوع انفجار جلوگیری کند.
- تعمیر سریع: در صورت شناسایی هرگونه خرابی یا مشکل در سیستم CNG، باید تعمیر یا تعویض قطعات معیوب به سرعت انجام شود.
- آموزش و آگاهی: رانندگان خودروهای CNG باید آموزش کاملی در مورد استفاده صحیح از سیستم CNG و علائم هشدار دهنده برای شناسایی مشکلات دریافت کنند.
- اجرای استانداردهای ایمنی: تأکید بر اجرای استانداردهای ایمنی و رهنمودهای سازندگان برای طراحی و تولید مخازن CNG از اهمیت بالایی برخوردار است.
- عدم استفاده از قسمت‌های غیراصلی: توصیه می‌شود تمام قطعات و لوازم جانبی مربوط به سیستم CNG را از تولید کننده معتبر و تاییدشده تهیه کنید. استفاده از قطعات تقلبی یا غیراصلی می‌تواند باعث عملکرد نادرست و افزایش ریسک انفجار شود.
- آگاهی از نشت گاز: باید به طور مرتب سیستم CNG را بررسی کنید تا مطمئن شوید که هیچ نشتی در سیستم وجود ندارد. در صورت تشخیص هرگونه نشت، باید سیستم را تا زمان تعمیر کامل خاموش کنید و به کارشناس تعمیرات مراجعه کنید.
- جابجایی صحیح لوازم جانبی: همچنین باید مطمئن شوید که لوازم جانبی مانند جعبه ابزار و باطری خودرو به طور صحیح جابجا شده‌اند و هیچگونه برخوردی با مخازن CNG ندارند.
- عدم آسیب دیدگی سطح مخازن: همواره باید سطح مخازن CNG را بررسی کنید و از عدم وجود آسیب دیدگی، شکستگی‌ها اطمینان حاصل کنید. اگر هرگونه آسیب دیدگی را تشخیص دهید، باید سیستم را تا زمان تعمیر کامل خاموش کنید و به کارشناس تعمیرات مراجعه کنید.
- رعایت دمای مناسب: باید از رعایت دمای مناسب برای مخازن CNG اطمینان حاصل کنید. افزایش دما می‌تواند فشار درون مخازن را افزایش داده و خطر انفجار را بیشتر کند.
به طور کلی با بازرسی منظم، رعایت نکات ایمنی و استفاده صحیح از سیستم CNG را می توانید خطر انفجار را کاهش دهید. همچنین، اگر هرگونه نشت یا خطرات مشابه را تشخیص دهید، بلافاصله به کارشناس تعمیرات خودرو مراجعه کنید.
مخازن CNG (گاز طبیعی فشرده) از جنس فولادی یا کامپوزیت (مانند فیبرکربن) هستند و در خودروهایی که از این نوع سوخت استفاده می‌کنند، استفاده می‌شوند. اگرچه این مخازن با استانداردهای ساخت بسیار سخت آزمون‌ها و کنترل‌های کیفیت مواجه هستند، اما در برخی موارد نادر ممکن است انفجار در این مخازن رخ دهد.
انفجار مخازن CNG خودروها ممکن است در صورت عدم رعایت شرایط ایمنی، نادیده گرفتن مراقبت‌های لازم و وقوع عوارض ناخواسته در سیستم CNG رخ دهد. این عوامل می‌توانند شامل شکست ساختار مخزن، نشت گاز، حرارت بیش از حد و تغییرات غیرمنتظره باشند. برای پیشگیری از انفجار رعایت شرایط ایمنی، مراقبت و بازرسی منظم از مخازن CNG و دستورالعمل‌های تعمیر و نگهداری توصیه می‌شود.
مطالعه و بررسی عوامل احتمالی انفجار مخازن CNG در خودروها و اتخاذ راه‌حل‌های موردنیاز برای جلوگیری از وقوع آن، بهبود ایمنی در استفاده از خودروهای CNG و کاهش خطرات مرتبط با انفجار این مخازن را فراهم خواهد کرد.
منبع : مجله خودرو کارستان
